Porady psychologiczne

Czy można alkoholika wyleczyć z uzależnienia esperalem?

Nasz 32 letni syn jest alkoholikiem. Pięć lat temu miał wszyty esperal, który pozwolił mu trochę odetchnąć, a nawet założyć rodzinę. Po pół roku wdało się jednak jakieś podskórne zakażenie i syn pozbył się tego antidotum. Niestety, bardzo prędko wrócił do nałogu. Stara się nad sobą panować - pracuje, kocha rodzinę, ale widzimy, że wpada w nieprzewidywalne alkoholowe amoki. Nasza synowa, grożąc rozwodem i zabraniem dzieci, zażądała, aby ponownie się zaszył. Tymczasem słyszeliśmy, że ten lek został już wycofany z produkcji. Czy można go czymś zastąpić? Znaleźliśmy nawet ogłoszenie w internecie, że chirurg przyjedzie do domu i wszczepi esperal na miejscu - czy to są jakieś stare zapasy i czy chirurg może leczyć alkoholika? Razem z moją małżonką zamierzamy wesprzeć synową, ale jednocześnie nie chcemy ryzykować zdrowia i życia syna...

odpowiada dr n. med. Sławomir Adam Wolniak, lekarz psychiatra dr n. med. Sławomir Adam Wolniak, lekarz psychiatra

Esperal - czyli środek zawierający w swoim składzie substancję czynną pod nazwą disulfiram - był do niedawna powszechnie stosowany w terapii alkoholizmu. Jego skuteczność odwykowa w różnych kręgach medycznych oceniana jest na ok. 5 procent. Należy wziąć pod uwagę wzmacniające działania rodziny - postawienie bariery, zagrożenie rozwodem itp., bez których prawdopodobnie esperal skutkowałby zaledwie w ułamkach procenta - u tych pacjentów, którzy z własnego wyboru decydują o swojej abstynencji i potrafią sami o nią walczyć.

Disurfiram nie jest substancją uwalniającą od chemicznego uzależnienia od alkoholu. Specjaliści spierają się nawet, czy nie utrwala uzależnienia i nie podnosi progu odporności na tę substancję. Związek ten zaburza metabolizm alkoholu w organizmie - oznacza to, że zatrzymuje trujące związki, takie jak aldehyd octowy i nie pozwala przetworzyć ich na mniej szkodliwy kwas octowy, łatwiej wydalany z organizmu. Zwiększa zatem lęk przed konsekwencjami spożywania alkoholu - ale nie zmniejsza łaknienia używki. Nie leczy więc, lecz tylko odstrasza od picia. Chory popada w dysonans: "boję się nieprzyjemnych reakcji organizmu i pragnę środka, który je wywołuje". Większość próbuje kosztować używki, ponosząc konsekwencje zatrucia organizmu. Jak wspomniałem, nieliczni przechodzą taką próbę pomyślnie.

Podobnie jak zaszywany pod skórą esperal działa też anticol, stosowany doustnie.

Z praktyki lekarskiej znam wiele rodzin, które próbują potajemnie stosować takie środki, dodając je do pożywienia bez wiedzy zainteresowanego. Przestrzegam, że może grozić to polineuropatią - poważnym uszkodzeniem nerwów. Zamiast odzwyczaić chorego od alkoholu, możemy zafundować mu wózek inwalidzki i dożywotnią opiekę. Prosta zasada terapii lekowej w alkoholizmie polega na tezie - jeśli jakaś substancja wchodzi przez twoje gardło, powinna być zaakceptowana przez twoją głowę. Inaczej wypłynie dołem, bez oczekiwanych rezultatów.

W naszej klinice, podobnie jak w publicznej służbie zdrowia, dawno zaniechano stosowania esperalu, anticolu, czyli zawartego w nich disulfiramu, ponieważ jest to terapia awersyjna, która może wyrządzić więcej szkody, niż pożytku. Jest ona absolutnie zakazana dla osób cierpiących na cukrzycę, różne alergie, choroby układu krążenia i inne. Żaden lekarz nie powinien proponować takiej terapii bez pełnego wywiadu o zdrowiu chorego i odpowiednich badań laboratoryjnych! Zakażenie, które pojawiło się u syna, powinno być bezwzględnie zgłoszone lekarzowi, który będzie prowadził terapię.

Swoim pacjentom, osobom uzależnionym od alkoholu, zalecam najpierw detoksykację, wzbogaconą w witaminy i krystaloidy, a potem terapię odwykową, popartą dużą dawką wiedzy o chorobie alkoholowej.

Odpowiadając na Pana pytania: faktycznie, jak podały media, jedyny producent esperalu w Polsce wycofał się z jego produkcji. Środek jest dostępny do wyczerpania zapasów. Być może dlatego, niektórzy chirurdzy oferują jeszcze usługi wszywania. Doradzam jednak unikanie takich zabiegów.





Zobacz także: artykuł Andrzeja Święckiego - "Formy pomocy osobom uzależnionym od alkoholu"

Inne porady